De laatste tijd krijg ik veel vragen over wat er nu eigenlijk in mijn rugzak zit. Wat ik meeneem als ik voor langere tijd ga rennen en/ of speedhiken – buitenspelen – in de bergen, en met welke rugzak ik dan op pad ga? Laat mij je in dit artikel meenemen in mijn overwegingen, keuzes, uitrusting, tips & tricks.
Een nieuw avontuur
Wanneer ik weer een nieuw avontuur heb bedacht en heb besloten in welke periode van het jaar ik dit ga ondernemen, start ik met de planning. Laat ik voorop stellen dat mijn planning heel beperkt is. Hoe minder je in het voren plant hoe groter het avontuur. En dat is nu net de bedoeling. Ik geef mijzelf altijd over aan de trail, toevallige ontmoetingen, Moeder Natuur en wat de cosmos voor mij in petto heeft. Avontuur zit buiten je comfortzone, niet er binnen. Geloof me.
Buiten mijn comfortzone valt veel meer te beleven.
Geert van Nispen
Naast altijd mijn belangrijkste kernwaarde vrijheid voeden, keer ik zoveel mogelijk terug naar de basis. Voldoen aan mijn basisbehoeften: warmte, eten, drinken, veiligheid en connectie maken met mijzelf en de natuur. Voor velen staat dit helaas voor minimalisme en/ of creperen. Voor mij is dit leven!
Samenhang van wanneer, waar, wat, energie en veiligheid
Bij het bepalen van mijn uitrusting is er een samenhang tussen: wanneer, waar, wat en veiligheid. Met andere woorden; In welke periode ga ik, waar ga ik naartoe, wat ga ik doen en hoe zorg ik ervoor dat ik mijn veiligheid zo goed mogelijk waarborg. Hetgeen daarbij komt is de mate van comfort. Keuzes hierin zijn altijd met elkaar verbonden.
Laat me je een recent voorbeeld geven. Begin juni ben ik in de Spaanse Pyreneeën gaan trailrunnen en speedhiken. Vanwege de nog aanwezige sneeuw gingen een donsjack, crampons (schoenkettingen) en handschoenen mee. In de zomer zou ik deze attributen niet nodig hebben. Temperatuur, comfort en veiligheid spelen dus een grote rol en doen wat met het totaalgewicht van mijn uitrusting.
Neem voor jezelf in het lezen van het onderstaande dus mee dat er altijd een samenhang is tussen het wanneer, waar, wat, veiligheid en de mate van comfort.
Periode van het jaar
De periode waarin ik op pad ga bepaalt met name het gewicht van mijn uitrusting. In een natte en koude periode heb je een andere uitrusting nodig dan als in de zomer de zon hoog aan de hemel staat en dus de mussen van het dak vallen.
Het weer is een belangrijke factor en eentje die steeds onvoorspelbaarder aan het worden is. Waar je ‘vroeger’ er van opaan kon dat je in de zuidelijke landen in de periode tussen mei en oktober lekker droog er warm weer zou hebben, is dat tegenwoordig niet meer aan de orde. De onvoorspelbaarheid van het weer speelt een steeds grotere rol in mijn keuzes. Daarbij komt dat mijn buitenspeelgebied grotendeels in de bergen is en daar onvoorspelbaarheid altijd een factor is. Maar helaas ook daar steeds onvoorspelbaarder.
Waar ga ik buitenspelen?
De bergen zijn – zoals je inmiddels weet – mijn buitenspeelgebied. Een bekende uitspraak van John Muir – een Schots-Amerikaans natuurvorser, schrijver en natuurbeschermer – was: “The mountains are calling and I must go.” Sinds een aantal jaren roepen de bergen mij ook, altijd. De bergen zijn mijn kathedralen, de bergmeren mijn zwemparadijs en de ongerepte natuur mijn innerlijke rust. De bergen zijn intens maar ook onvoorspelbaar. De berg bepaalt of jij waardig genoeg bent om hem te beklimmen. Hij bepaalt, niet jij. Jij als mens bent in een bergachtige omgeving klein, nietig. Je bent te gast, altijd.
Ik dwaal af. Dat doen de gedachten aan ongerepte natuur in een bergachtig omgeving ver van de mensheid met me. Sorry daarvoor.
Je buitenspeelgebied; aan zee, de binnenlanden van Spanje, het hoge Noorden, de Pacific Crest Trail in Amerika of in de Sahara. Ze zijn nogal verschillend en dus van invloed op je uitrusting. Crampons zul je in de Sahara niet nodig hebben, maar een hoofddeksel met nekbeschermer tegen de brandende zon des te meer.
Wat ik ga doen
Ga je net als ik rennen en/ of speedhiken in de bergen dan heb je een andere uitrusting nodig dan dat je de Camino del Norte gaat wandelen. Ga je de Mount Everest beklimmen of verplaats je je al hikend op de Dutch Mountain Trail?
Een ijspikkel heb je niet nodig als je de Dutch Mountain Trail in Nederland loopt, maar wel als je de Mount Everest gaat beklimmen of je je in de winter en/ of vroege lente in de Pyreneeën begeeft. Dat laatste – in de vroege lente – is overigens in de laatste vijf tot zes jaar niet voorgekomen. Tot dit jaar. Ik kan het weten. Helaas.
Brandstof
Mijn filosofie is dat als ik op een andere plek ben de locale gerechten altijd avontuurlijker zijn dan mijn eigen brouwsel. Brander, pannetjes en ander kookgerei laat ik dus altijd thuis. Scheelt een hoop gewicht en volume.
Wat wel meegaat is een noodpakket. Mocht ik ergens ver weg van de bewoonde wereld om wat voor reden dan ook stranden, dan kan ik mijzelf altijd in leven houden. Niet meer dan een aantal energierepen en een handvol noten met rozijnen maar genoeg om het een paar dagen vol te houden. Je weet tenslotte maar nooit. Zo’n noodpakket zeul ik overigens al jaren met me mee en ik heb het gelukkig nog nooit nodig gehad.
Veiligheid op één
Veiligheid. Ik kan het niet vaak genoeg zeggen maar dat moet in al je beslissingen – bij planning en onderweg – op nummer één staan. Veiligheid gaat, naast gezondheid, boven alles, altijd! Misschien had ik met deze paragraaf moeten beginnen. Aan de andere kant, alles is met elkaar verbonden en het een kan niet zonder het ander.
Als het over veiligheid gaat draait het bij uitrusting – mijn inziens – vooral over droog blijven, warmte, bereikbaarheid en het juiste materieel.
De juiste waterdichte jas is in combinatie met kleding die je warm houdt, zeker in de bergen, van levensbelang. Ook – wel in mindere mate – in de zomer. Het weer kan in de bergen tenslotte in één keer omslaan. Maar ook als je niet of moeilijk verder kunt is de juiste kleding van levensbelang. Je zult maar je been breken en moeten wachten op hulp. Even niet opletten of gewoonweg pech en je bevindt jezelf in een benarde – potentieel levensbedreigende – situatie.
Bereikbaarheid en SOS
Om in een benarde situatie hulp te kunnen inschakelen is bereikbaarheid van levensbelang. Vertrouw hierin niet op je mobiele telefoon. Mijn ervaring is dat met name in gebieden waar weinig mensen wonen of in de bergen bereik niet een vanzelfsprekendheid is. Als je dit vooraf weet kies dan voor live-tracking in combinatie met een SOS-knop of een satelliettelefoon met zo’n zelfde knop. Dit werkt. Het kost wat maar dan heb je ook wat.
Als het gaat over materieel (crampons, ijspikkel, touwen, etcetera) neem dan de juiste uitrusting mee. Stem dit af op de omstandigheden, de moeilijkheidsgraad en je eigen capaciteit. Onderschat dat laatste niet. Wij mensen denken vaak dat we tot meer in staat zijn dan we eigenlijk kunnen. Misschien wel de grootste uitdaging als het gaat over veiligheid: overschatting.
Comfort versus gewicht
Een avontuurlijke levensstijl gaat mijns inziens ook over minimalisme en dus comfort. En comfort gaat over gewicht. Vuistregel: hoe meer comfort des te groter het gewicht is dat je met je mee moet zeulen. Natuurlijk helpt een professionele uitrusting om dit gewicht te reduceren en het comfort te houden.
Zelf ben ik nogal spartaans. Ik loop rustig vier dagen in hetzelfde shirt, korte broek en sokken. Het mooie hierbij is dat je reuk zich aanpast naarmate de dagen, weken en maanden verstrijken dat je op pad bent. Hoe anderen hierover denken ligt anders. Gelukkig bevind ik mijzelf met name in gebieden met weinig andere mensen en die personen die er wel zijn doen het ook tijdenlang met alleen een chemische douche (lees deostick).
Daar waar ik een aantal jaar geleden begonnen ben met het lenen van uitrusting, ben ik inmiddels in de gelukkige omstandigheid dat ik professionele outdoor-partners heb als Rab, MERRELL, Leki en X-BIONIC. Partners die met mij mee op avontuur gaan en ervoor zorgen dat qua uitrusting comfort en gewicht dichter naar elkaar toe kruipen. Blijft overeind dat de meesten die mijn uitrusting zien mij spartaans vinden. Ik, ik vind het fijn.
Vervoer middels backpack of running vest
De benenwagen is bij voorkeur mijn vervoersmiddel. Mijn tempo, mijn pad, mijn avontuur. Om mijn uitrusting te vervoeren gebruik ik een backpack of runningvest. Over het algemeen zo rond de 30-35 liter bij meerweekse trekkingen. Zeker niet meer, liever minder. Het is overzichtelijk en zorgt ervoor dat je gewicht beperkt blijft. Kom ik bij meerweekse avonturen in totaal boven de acht kilogram bij hiken en zes kilogram bij trailrunning, dan ga ik schaven. De genoemde gewichten zijn dan inclusief één liter water. Het gewicht van het eten – met uitzondering van het noodpakket – zit hier niet bij.
Ga ik hiken dan kun je denken aan de Rab Aeon 35L Daypack rugzak of de Rab Aeon LT 25L Lightweight Pack. Qua trailrunning maak ik voor de ‘korte’ afstanden gebruik van het Rab Veil 6L Lightweight Running Vest. Tijdens mijn GR11-avontuur – poging 1 en straks poging 2 – gebruik ik van Rab de Veil XP30. Dit runningvest is net tijdens de ISPO 2024 gelanceerd en zal het voorjaar van 2025 beschikbaar zijn voor de consument. Ik loop er nu al zo’n twee maanden mee rond om te testen. Altijd tof als je het vertrouwen krijgt om te testen voor een professioneel outdoormerk als wat Rab is. Een mooie wisselwerking want zij gebruiken mijn input vanuit het veld voor verbetering van hun producten.
Tips & tricks
Ik zal er een aantal met je delen, er zijn natuurlijk talloze tips & tricks maar dan zou dit artikel wel erg lang worden. Belangrijke en handige deel ik met je:
Duct tape
Onmisbaar in het huishouden maar zeker ook als je op avontuur bent met je rugzak. Ikzelf draai altijd een aantal meter watervaste duct tape om mijn beide poles. Deze duct tape – je hoopt het onderweg niet te hoeven gebruiken – is als je het dan toch nodig hebt heel handig en dan ben je blij dat het er is. Je kunt het gebruiken om bijvoorbeeld een scheur in je rugtas tijdelijk te dichten, een snee voor nood te verbinden, je schoenen tijdelijk bij elkaar te houden of als je iemand treft die niet zijn/ of haar mond kan houden de mond te snoeren. Bij dit laatste is het waarschijnlijk beter om alleen je weg te vervolgen. Maak je snel uit de voeten.
Puinzak
Je weet wel, die ultrastevige zakken die je per vijf bij de doe-het-zelf bouwmarkt kunt kopen. Onmisbaar bij elk buitenavontuur waarbij je een rugzak gebruikt. Of het nu gaat om een runningvest of trekking-rugzak; zo’n puinzak houdt je spullen echt droog. Vergeet de regenhoes. Ze scheuren snel, vangen wind en bedekken niet je rugzak tussen je rug en de achterzijde van je rugzak. Neem dan ook afscheid van deze regenhoes en kies voor een puinzak. Mits goed gebruikt staat het garant voor waterdichtheid.
Noodpakket
Zoals ik eerder al schreef; ik heb het gelukkig nog nooit hoeven gebruiken. Gezien ik dit pakket op basis van natuurlijke producten samenstel vervang ik het wel bij elk nieuw avontuur. Dit in verband met de houdbaarheid ervan.
Zo’n noodpakket stel ik samen uit energierepen, noten en rozijnen. Snelle suikers en vetten die je scherp houden en voor de benodigde calorieën zorgen. Zo wordt wachten op hulp net wat aangenamer en langer vol te houden.
Naast zo’n noodpakket is het nog belangrijker dat je genoeg water bij je hebt. Zorg altijd dat je je bidons, waterzak of soft-flaks gevuld houdt. Je weet immers niet in het voren wanneer het misgaat en je niet meer in staat bent om een nieuwe waterbron aan te spreken. Gaat het mis, zet jezelf dan direct op rantsoen. Dit geldt overigens ook voor je noodpakket. Stress-eten en drinken is een logische reactie. Bied hier weerstand tegen.
Labeltjes
Kleding en andere uitrusting, ze zitten vol met labeltjes. Het merk, de wasvoorschriften en hoe duurzaam ze wel niet geproduceerd zijn. Wat mij betreft onnodige ballast die je elke keer weer met je mee moet zeulen en waar je niets aan hebt. Ditzelfde geldt voor een heleboel riempjes en bindingen aan je rugzak. Neem afscheid van de labeltjes en onnodige ‘versieringen’ aan je uitrusting. Je hebt ze echt onderweg niet nodig.
Satelliettelefoon of live-tracking
Tijdens mij FKT-poging op de GR11 liep ik met live-tracking en ik zal dit de tweede poging weer doen. Ja, iedereen op de wereld kan zien waar je bent en of je wel voortgang boekt. Voordeel: iedereen kan zien dat je nog beweegt. Beweeg je langere tijd niet, dan zien mensen dat dus ook. Mijn ervaring is dat er dan contact met je opgenomen wordt of alles wel goed gaat. Daarnaast heeft zo’n systeem een alarmknop. Een SOS onder de duim zullen we maar zeggen.
Datzelfde geldt voor een satelliettelefoon, die je overigens ook als tracker voor live-tracking kunt gebruiken. Daarnaast kun je er mee oldschool sms’en en bellen. De kosten voor het gebruik hiervan kunnen echter aardig oplopen. Wees hierop bedacht.
Berghut-communicatie
Als je in een berggebied als bijvoorbeeld de Spaanse Pyreneeën aan het dolen bent weet je zeker dat je in grote delen ervan géén bereik hebt. Dan kun je natuurlijk gebruik maken van een satelliettelefoon of live-tracking. Het kan ook op een andere manier. Wat ik vaak doe – ik doe mijn meeste avonturen solo – is gebruik maken van het berghutten-systeem.
Ik weet eigenlijk niet eens of dit iets is wat vaker gedaan wordt maar ik pas het toe. Al jaren. Als ik wegga bij een berghut vraag ik of ze willen bellen met de berghut waar ik van plan ben naartoe te gaan. Als ik me daar voor het sluiten niet meld en ik mezelf niet afgemeld heb dan gaan de alarmbellen af. Gelukkig heb ik nooit hoeven testen of het werkt, ik ben tot nu toe altijd op tijd geweest om mijzelf te melden.
‘Hallo’ in de taal van het gastland
Zo simpel maar zo gewaardeerd en nog te weinig toegepast. Waar je ook aankomt, zeg gedag in de taal van het land waar je je bevindt. Bijvoorkeur gevolgd door “Hoe gaat het met je?”, ook in de taal van het land. Helemaal scoor je punten als ook nog het antwoord begrijpt en hierop kunt reageren. Als je hierna overgaat in het Engels is dat helemaal goed. Of ze je nu begrijpen of niet, je gaat geholpen worden.
Pompzak als vacuümzak voor je kleding
Met mijn eerste matje van Rab krijg ik ook een pompzak meegeleverd. Handig want als je zelf een matje opblaast komt dit niet ten goede aan de duurzaamheid (lees: levensduur) van je matje. Maar wel zonde; weer een extra stuk uitrusting. Ik gebruik het dan ook, naast het opblazen van mijn matje, om mijn kleding in op te bergen en vacuüm te verpakken. Zo heb ik minder pakvolume.
Paklijst GR11 avontuur
Als voorbeeld – en afsluiting van dit artikel – deel ik hieronder de paklijst van mijn GR11-avontuur; trailrunnen en speedhiken door de Spaanse Pyreneeën. Hierbij geef ik aan wat ik bij poging twee bij me zal hebben en extra bij me had bij poging één (‘winterse’ omstandigheden):
Paklijst bij poging 2:
- Rugzak: Veil XP30 running-pack van Rab (prototype om te testen en welke volgend voorjaar op de markt zal komen) inclusief twee soft flaks (500 ml/ stuk);
- Bivi Rab Trailhead;
- Slaapsysteem van Rab Mythic Ultra 120 Modular Down Sleeping Bag (0C) + Ultrasphere 4.5 Sleep Mat;
- Lakenzak;
- Trailrunschoenen van MERRELL type Agilty Peaks 5;
- Leki poles type Neotrail FX.One Superlite bright-red 130cm inclusief duct tape;
- Strakke boxershorts sneldrogend als ondergoed (2 stuks);
- X-SOCKS Endurance 4.0 (2 paar);
- Regenjas Rab Cinder Phantom Waterproof Jacket
- Windjack Rab Windveil Jacket;
- Fleecevest Rab Ascendor Light Pull-On;
- Running shirts korte mouw (2 stuks, 1 stuks Rab Sonic Ultra Tee en 1 stuks X-BIONIC TWYCE RUN);
- Running shirt lange mouwen Rab Sonic LS Zip;
- Korte broek Rab Talus Ultra Short;
- Driekwart tyde Rab Ocular 3/4 Tights;
- Lange regenbroek Rab Phantom Waterproof Pants;
- Cap Rab Momentum 5 Panel;
- Buff van Rab;
- Sneldrogende handdoek;
- EHBO setje;
- Nooddeken Rab Ark Emergency Biv;
- Powerbank inclusief vijf zonnepaneeltjes;
- Hoofdlamp;
- Mobiele telefoon;
- De benodigde kabels om op te laden;
- Hygiëne: afgezaagde tandenborstel, tandpasta mini, deostick en zonnebrandcrème.
Extra bij poging 1 (‘winters’ weer):
- Crampons/ schoenkettingen (1 paar);
- Donsjack;
- Vinger-handschoenen Rab Transition Windstopper Gloves (1 paar).
